Tết này không pháo hoa, có thể thành lập ra một lệ mới: rung chuông đánh trống đón rước xuân mới. Pháo hoa, như một sản phẩm thời công nghệ, rồi đua nhau tỉnh giấc tỉnh giấc thị xã quận ném tiền lên trời sắm vui.
Xưa đốt pháo cũng vậy, tốn tiền, hại không gian, lại thêm lắm ca cấp cứu. Thôi thì, cứ như “tiến công gấu ăn trăng” lúc nhật thực, nguyệt thực, cả làng ra gõ phèng phèng xua đuổi, phèng phèng đón chào…
Tết, xa xưa như một hội trong những ngày nông từ tốn, chào đón xuân về, mong mùa màng bội thu. ngừng thi côngĐây cũng là dịp lên tiếng tổng kết với tiên nhân, hoài tưởng các cụ, cộng cư gia đình, giao duyên thăm hỏi bà con, xóm giềng…
Tết xưa nặng nề, phổ thông “giấy tờ hành chính” rắc rối. Thời công nghiệp, truyền thống dân tộc vẫn giữ, sắc xuân vẫn đậm, nhưng cũng phiên phiến với phổ thông “thứ tự rườm rà”. Càng lui về phía Nam nắng hot, Tết càng “phổ biến hóa”, với cộng đồng thời nay, chỉ là ngày nghỉ, vui chơi…
Ở miền Bắc xưa, đói ngày giỗ thân phụ cũng phải no ba ngày Tết, sắm sửa đủ bộ lệ, cả vật chất với thịt mỡ, dưa hành, bánh bác bỏ xanh đến tinh thần với cây nêu tràng pháo, câu đối đỏ…
Thời cái ăn quan trọng, nên “ăn Tết” phải rổn rảng, thừa thãi. Nay có vẻ “chơi Tết” là chính. Năm nào được nghỉ Tết dài dài chút, “diễn thủ tục” ở nhà chấm dứt, bè lũ lượt rủ nhau phượt, vui chơi chốn lạ…
Xưa, giao thừa xong xuôi, đi “hái lộc”, cây cỏ trụi mầm, trọc tán ngay từ chốc lát đầu xuân. Nay không mấy ai khiến thế nữa, còn dấy lên những Tết trồng cây, giữ cho xuân xanh mãi.
Mâm ngũ quả, một giấy tờ cúng trang trọng, được sẵn sàng kỹ trong khoảng trước Tết. Mâm củ quả này có cơ cấu ngặt nghèo, loại gì, bày đặt thế nào… đều được tính toán kỹ.
Ở miền Trung và miền Nam mâm này được “tái cơ cấu” thoáng hơn. Miền Trung không nặng vật nài, còn miền Nam sao cũng được, miễn bộc lộ mong muốn: Cầu - Dừa - Đủ - Xoài (na, dừa, đu đủ, xoài cho nghe như cầu đầy đủ xài).
Ðón năm mới ở Thủ đô không thể thiếu cành đào.
Mâm cơm cúng giao thừa, đầu năm ở miền Bắc được huy động đủ thứ tinh túy. Cơm với gia đình thôi, nhưng phải như “ăn một miếng giữa làng” cho bõ cả năm xơi “sàng xó bếp”. Cơ cấu không dễ dàng thay đổi: phải đủ “bốn đĩa sáu bát”, gà, măng, miến, bánh chưng, củ kiệu, dưa hành, xôi gấc, giò xào, giết mổ đông…
Ở Huế lại có món bánh răng bừa, gỏi, miền Nam thường hay có xôi heo quay, bánh tét, bánh măng, bánh dừa mận...
Tết miền Bắc phải có bánh bác. Bánh chưng là Tết, bánh có truyền thuyết đẹp gắn với ý thức hiếu nghĩa của người Việt. Bánh chưng bánh dày, như trời tròn đất vuông cuốn lá dong chứa đựng các thực phẩm chính nuôi con người.
Cũng chất liệu ấy, nhưng bánh Tét ở miền Trung và miền Nam lại hình trụ cuốn lá chuối, một nét giao thoa với văn hóa phồn thực. Ngoài bánh tét, người miền Trung phấn khởi dưa món, nem chua, tré…
Lễ hội đón năm mới ở các tỉnh giấc miền núi phía Bắc.
Còn ở miền Nam nắng nóng, các món chính thường rộng rãi rau sống, ram chả, canh bún, đồ xào, làm thịt kho, cá kho. Món nhà nào cũng thường khiến cho là giết kho tàu với hột vịt, món để được lâu hơn.
Mâm cơm Tết của người miền Nam đơn giản hơn. Phần lớn các món thường được nấu sẵn, chỉ việc bày ra, trong đó không thể thiếu giết thịt kho tàu, bánh tét, chả nem và mướp đắng dồn thịt.
Xứ lạnh có hoa đào, xứ nóng có hoa mai. Theo truyền thuyết, trên cây đào có nhị vị thần che chở cho dân làng, nhưng dịp này lại về trời ăn Tết. Đem đào về nhà, ma quỷ tưởng vẫn có thần ngự trên đó, sợ chạy mất, gia chủ vẫn được bảo vệ.
Hoa Mai được xếp đầu trong bộ Mai - Lan - Cúc - Trúc, có cánh hoa với 5 thần ngũ phúc (phước, lộc, thọ, khang, ninh).
Đào và mai, được trọng như người quân tử, lá rụng, cành khô mà vẫn khẳng kheo dâng hoa cho đời.
Chơi các loại hoa này, người rành chơi hoa chọn lựa các gốc trần trụi, gân guốc, động dao để nói lên sinh khí, thử thách với thời gian. Người quân tử đời xưa thường học cách thức sống ngạo nghễ “cả đời chỉ cúi đầu trước cành mai”.
Ðua thuyền mùa Lễ hội Ok Om Bok tại các thức giấc miền Tây Nam Bộ.
Nhiều “giấy má”, lệ cũ rích còn giữ ở cả ba miền. Thả cá gáy tiễn ông Táo về trời báo cáo Ngọc hoàng chuyện trần gian. Ba mươi Tết, cơm tất niên mái ấm, rồi cùng nhau yên ấm đón giao thừa.
Sáng mồng Một cúng đầu năm, chúc nhau mọi sự tốt lành. Xông nhà, thường do chủ nhà chọn lựa người trước, chọn người hạp tuổi, nhẹ vía hoặc làm cho ăn nên…
Cái tục thiên lí, chắc có từ thời Bắc thuộc, Tết đến cứ xì bao đỏ, cứ như quanh quéo năm thích nhất là “phong bao”. Trẻ em cũng quen trong khoảng bé xíu, nghển cổ chờ. Thời hiện đại, chúng nhận phong suy bì rồi “bóc bánh” ngay, đếm, khoe ầm ỹ…
Người ta kỵ quét nhà trong 3 ngày Tết, sợ quét mất may mắn. Kiêng làm cho vỡ lẽ bát, đĩa, bào chữa nhau, kiêng nói những chuyện bi quan.
Người miền Trung không thích bác bỏ trái cam, trái quýt sợ "cam đành quýt đoạn". Người miền Bắc có thói quen “mùng Một tết thân phụ, mùng Nhì tết mẹ, mùng Ba tết thầy”.
Tết ở miền Nam là 3 ngày vui chơi, thưởng thức, chúc mừng nhau những yếu tố mới mẻ, tốt lành. Bao phủ nhân tố không vui năm trước đều bỏ đi. Không nặng nề hà chế độ, thủ tục, người miền Nam hướng đến không khí tưng bừng, vui tươi, cho năm mới rộng rãi tài lộc, thuận hòa, khô giòn thông.
Những năm cách đây không lâu, đa dạng nhà thường công ty đi du lịch, trong nước và ra cả nước ngoài, cả nhà sung sướng. chậm triển khai là thời điểm du xuân, vui chơi, kết nối.
Không ít nhà còn doanh nghiệp những chuyến đi chơi Tết ở nước ngoài, đón giao thừa ở miền đất lạ, giao lưu với những nét văn hóa khác…
Đọc thêm: tin thời sự
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét