Tổng thống 'tỷ năm' của Gambia mang oto đi lưu vong

Ngoài nghi hoặc vét sạch ngân khố nhà nước, nhà chỉ huy lâu năm Yahya Jammeh rời khỏi nước nghèo Tây Phi cùng phổ thông xe hơi siêu sang và các món hàng xa xỉ, bị lên án là "kẻ trộm".

21/1, đêm sau cuối trước khi khởi đầu hành trình lưu vong, ông Yahya Jammeh tới trường bay trên chiếc Rolls-Royce nổi tiếng của chính mình. Cùng đoàn xe hộ vệ, chiếc xe chở nhà chỉ huy lâu năm của Gambia lướt qua những đoạn đường rộng ở thủ đô Banjul.

Nhân tố ít ai ngờ là sau đó chiếc Rolls-Royce cũng đi "lưu vong" cùng chủ sở hữu của nó. Chiếc xe, với phần tựa đầu (trên ghế ngồi) thêu dòng chữ “Ngài Sheikh Giáo sư Alhaji Tiến sĩ Yahya A. J. J. Jammeh”, được đưa vào một phi cơ chở hàng cất cánh trong tối hôm đó.

Cựu Tổng thống Yahya Jammeh bước lên máy bay rời khỏi Gambia tối 21/1. Ảnh: Reuters.

'Ông ta là một tên trộm'

Theo một viên chức trường bay và một nhà ngoại giao nắm rõ tình hình Gambia, ngoài chiếc xe trên, ông Jammeh còn mang theo một chiếc Rolls-Royce thứ nhị, một chiếc Mercedes-Benz, vài mẫu xe khác và phổ biến món hàng xa xỉ.

Cả nhị đều khước từ cho biết danh tính vì sự bất ổn bây chừ ở Gambia. Trước khi lưu vong, ông Jammeh đã chỉ huy Gambia trong 22 năm và không đồng ý từ bỏ chức vị sau thất bại trước thương lái Adama Barrow trong cuộc bầu cử bằng bi ve hồi 04 tuần trước.

Nhà ngoại giao giấu tên nói trên cho biết ông Jammeh đã cố rút tiền từ ngân hàng trung ương của Gambia trong các tuần mới đây nhưng bị thoái thác tầm nã cập. Nhị tuần trước, ông cho chuyển 22 chiếc xe tới Mauritania.

Đoạn ghi hình Bầu cử tổng thống bằng bi ve ở Gambia Theo truyền thống có từ thập niên 1960, người dân Gambia bỏ bi ve tham gia cỗ áo có dán ảnh ứng viên mà bản thân lựa chọn. Số bi ve sau đó sẽ được cho ra khay có 200-500 lỗ để kiểm đếm.

Bên cạnh đó, nhân viên sân bay cho nhân thức vẫn còn 10 chiếc xe và hàng hóa đang chờ để được chuyển vào một máy bay chở hàng khác, nhưng chưa rõ khi nào máy bay này sẽ cất cánh.

Vài cư dân thủ đô Gambia cho nhân thức họ cảm thấy bị xúc phạm khi ông Jammeh được phép rời khỏi non sông với nhiều món đồ có trị giá.

Chị Fatima Fanny Ceesay, 24 tuổi, một thợ may, cho nhân thức bất kỳ thứ gì mà ông Jammeh bỏ lại sau khi ông rời giang sơn phải bị tịch kí, kể cả khi những món hàng này là vấn đề kiện để ông ra đi theo ký hợp đồng.

“Yahya Jammeh lên cầm quyền với hai bàn trắng tay", chị Ceesay nói. “Mọi thứ ông ta có được đều là ăn cắp trong khoảng người dân Gambia. Họ không nên để ông ta cầm đi bất cứ thứ gì trừ bộ quần áo trên người. Ông ta là một tên trộm".

Người gieo rắc nỗi sợ

Ông Jammeh lên nắm quyền tại Gambia sau cuộc bạo động quân sự năm 1994. Theo New York Times, trong rộng rãi năm, nhà lãnh đạo này đã cho bắt giam các tình địch chính trị và nhà báo, truy lùng những người được cho là phù thủy. Ông gieo rắc "nỗi lo lắng khủng khiếp" tới mức những người đã bỏ trốn đến Senegal vẫn lo sợ ông cho điệp viên theo dõi họ.

Gambia chìm trong bít tất tay từ khi ông Jammeh thua trong cuộc bầu cử mà thuở đầu ông nhận thua nhưng một vài ngày sau lại tuyên bố bác bỏ bỏ kết quả. Khước từ chuyển giao quyền lực, ông thề sẽ sử dụng quân đội để bảo vệ chức tổng thống của bản thân.

Ông Jammeh (áo trắng) tuyên bố nhận thua ngay sau hôm bầu cử hồi đầu bốn tuần 12 nhưng sau đó rút lại tuyên bố và không đồng ý chuyển giao quyền lực. Ảnh: AP.

Sự việc làm các nước Tây Phi thành lập câu kết quân sự tiến vào Gambia. Đồng thời, chỉ huy các non sông láng giềng bay sang đàm phán với ông Jammeh. Vào tối thứ bảy tuần trước, ông Jammeh lên máy bay, đi cùng là tổng thống của Guinea.

Phổ quát nguồn tin khẳng định vị cựu tổng thống từng tuyên bố chỉ đạo Gambia trong "một tỷ năm" hiện sống lưu vong ở Guinea Xích đạo. Hôm 23/1, các thành viên đảng đối lập tại nước này công bố phản đối chính phủ "chứa chấp" ông Jammeh.

“Ông Jammeh là người nguy hiểm. Ông ta giết chết các thành viên đối lập, ông ta ăn trộm tài sản của tổ quốc và người địa phương", Andres Esono Ondo, thây mặt phe đối nghịch tại Gambia, lên án. "Chúng ta đã có sẵn một nhà độc tài ngồi ở ghế tổng thống. Chúng ta không cần thêm một người như thế nữa".

Tân tổng thống phải lưu vong

Tân Tổng thống Barrow đã tuyên thệ nhậm chức hôm 19/1 tại Đại sứ quán Gambia ở thủ đô Dakar của Senegal nhưng vẫn chưa về nước. Ông đang ở cùng mái nhà và các trợ lý trong căn nhà của ông tại một khu phố cao cấp ở Dakar, lựa chọn những cái tên cho nội các mới.

Hôm 23/1, liên quân các nước Tây Phi dồn vào một chỗ tại hội sở chính phủ Gambia để đảm bảo an ninh cho sự đi về của ông Barrow. Họ không vấp phải kháng cự nào.

Tân Tổng thống Adama Barrow tuyên thệ nhậm chức tại Đại sứ quán Gambia ở thủ đô Dakar của Senegal hôm 19/1. Ảnh: Reuters.

Phổ thông người Gambia vượt biên tới Senegal, giang sơn tiếp giáp cả 3 phía của Gambia, đã hồi hương và hy vọng vị tân tổng thống. Các quan chức Liên Phù hợp Quốc lo âu rằng dòng người nhanh nhảu rời bỏ non sông này sẽ sản xuất một cuộc khủng hoảng nhân đạo ví như tình trạng thuyệt vọng kéo dài.

Khi ông Jammeh ra đi, Liên Hợp Quốc, Liên hiệp châu Phi và Số đông Kinh tế các nước Tây Phi ban hành một tuyên bố phổ biến nói rằng họ cam kết sẽ chặn lại việc cựu tổng thống, mái ấm và những người chung thủy với ông chiếm hữu đoạt tài sản.

Ông Barrow cho rằng tuyên bố trên không mang tính buộc ràng khi mà nhiều nhà ngoại giao phương Tây nói ngôn trong khoảng cẩn thận của tuyên bố không thải trừ các hành động kháng cự ông Jammeh. Ông Barrow cho nhân thức ông sẽ xây cất một ủy ban sự thực và hòa giải để chú ý các cáo buộc về hành vi sai trái của ông Jammeh trong thời điểm lãnh đạo.

Lãnh đạo 'tỷ năm' Gambia lưu vong, kho bạc trống trót lọt Tân tổng thống Adama Barrow cho biết ngân khố nhà nước đa số trống rỗng sau khi cựu Tổng thống Yahya Jammeh rời khỏi giang sơn, làm cho Gambia lâm vào "hiểm họa tài chính".

Dân Gambia ăn mừng 'tổng thống tỷ năm' bị lật đổ Đương kim tổng thống Yahya Jammeh, người từng tuyên bố sẽ lãnh đạo Gambia trong "một tỷ năm", vừa thua cuộc trong cuộc bầu cử diễn ra hôm 1/12.

Triều Trinh - Đông Phong (theo NYT)

tổng thống Gambia lưu vong tổng thống Yahya Jammeh tổng thống Gambia móc túi lãnh đạo Gambia bỏ trốn

Có thể bạn quan tâm: tin tổng hợp