Thứ Năm, 29 tháng 12, 2016

'Thời cơ của Chúa': Bề bộn những khuôn mặt đời sống

Xuất phiên bản lần đầu năm 1999, "Cơ hội của Chúa" của Nguyễn Việt Hà đã phát hành một cuộc bàn cãi sôi nổi trên những diễn đài văn chương, với phổ biến những quan điểm đánh giá tốt chê trái chiều.

Cuốn sách đã tái tạo lại một xã hội bề bộn âu lo, một xã hội bị cuốn theo vòng quay của quá trình mở cửa, trong khi mối liên hệ tình cảm giữa con người với nhân loại trở thành rất thủng thẳng và nghiệt ngã.

Cơ hội của Chúa lấy bối cảnh xã hội vietnam từ năm 1989 tới năm 1997, mở đầu với hero chính tên Hoàng, một anh cựu sinh viên hoàn hảo trường Tổng hợp thất nghiệp, nghiện rượu, ra sân bay đón em trai là Tâm vừa đi xuất khẩu lao động ở Đức trở về.

Từ bối cảnh ấy, những khuôn mặt phường phường trong thời buổi tạo dựng cửa, với đầy những âu lo, bon chen, nhộn nhạo cùng những mối quan hệ phức hợp về tình bạn, tình ái, tình thôn ấp, về mơ ước, sự tha hoá, về thù hận, lòng tốt…

Vào thời ấy, Chu Lai đã từng có một Phường đầy thâm thúy, ý nhì và xót xa về những loài người bị bận rộn kẹt bởi thời cục. Nhưng nếu như Chu Lai vẽ một bức chụp phường bằng những gam màu truyền thống, thì Nguyễn Việt Hà lại phá bỏ tất cả những màu sắc cũ ấy bằng phương pháp mạnh bạo thử sức bản thân mình với những lối viết mới, với việc tạo nên rộng rãi anh hùng kể chuyện, đổi mới đột ngột không gian, thời điểm, phá bỏ trơ khấc tự tuyến tính vốn có, Nguyễn Việt Hà đã tạo nên một tác phẩm đầy những gấp khúc, và mở mang thêm tuyến phố biên suy tưởng cho cuốn sách.

Diễn biến câu chuyện trong Cơ hội của Chúa diễn ra một cách thức rời rạc, giả dụ không dồn vào một chỗ, bạn đọc có lẽ sẽ khó theo dõi. Đi trong khoảng nhật ký này sang nhật ký khác, độc giả như lạc vào mê cung.

Lối viết tưởng chừng rất ngẫu hứng, những mảnh đổ vỡ tưởng mức độ bất nghĩa, nhưng thực ra toàn thể những mảnh vỡ vạc trong cuốn sách đều có sự kết nối nghiêm ngặt với nhau, bởi cuộc sống. Cuộc sống, theo Nguyễn Việt Hà, chẳng phải là một sợi dây thẳng tắp hay sự tiếp diễn của các sự kiện theo luật nhân quả, mà là tập thích hợp những mảng vỡ lẽ, những khoảng trống, những âm hưởng.

'Co hoi cua Chua': Bon be nhung guong mat doi song hinh anh 1
Tác phẩm Cơ hội của Chúa của nhà văn Nguyễn Việt Hà.

Nguyễn Việt Hà đã tái hiện một cuộc sống đầy lố lăng. Đây là thời cơ lớn cho những trí thức tha hóa trọn vẹn và khốn nạn như Lâm, Sáng, Trằn Bình…. Lâm thực sự tha hóa vì lợi, còn Sáng lại tha hóa đầy tính toán về danh. Còn È Bình lại tha hóa theo một kiểu khác, sống cuộc sống thượng lưu nhưng lối sống của Bình thể biện thực chất vô luân. Anh ta khiến cho người đọc kinh tởm trước sự đểu giả thượng lưu tinh khiết của bản thân.

Hoàng cũng nằm trong mẫu hero trí thức tha hóa vì thất vọng, trượt dốc nhưng lại không tậu được đoạn đường và lời giải đáp cho mình trong cái phố hội mà anh đang sống.

Mỗi nhân vật đều có môt bộ mặt riêng, đầy sinh động. Không chỉ gợi ra một xã hội nhốn nháo, cuốn sách còn xoáy sâu tham gia những nỗi lẻ loi, cô đơn, và sự hoang mang của những người trẻ trôi nổi trong vòng xoáy thay đổi. Những tự sự riêng tây của hero chính là những mạch nước ngầm, làm Thời cơ của Chúa mang trong bản thân dấu ấn của sự suy tư, chiêm nghiệm.

Đọc Cơ hội của Chúa, với bí quyết viết đầy tính chế giễu nhại, hóm hỉnh của Nguyễn Việt Hà, bạn đọc dễ liên tưởng tới Số đỏ của Vũ Trọng Phụng, trong mường tượng về bức chụp chân thật, đầy biến chất của đời sống.

Dù bí quyết giải quyết câu chuyện của Nguyễn Việt Hà còn đôi chỗ khiên cưỡng, và tham lam những chuyện vặt vãnh nhưng tác phẩm đã tái tạo lại sinh động một phường hội vietnam thời kì thay đổi. Trong khuôn mặt bi thiết của nền văn học Việt gần đây, Thời cơ của Chúa, chú ý một bí quyết khách quan, vẫn là một cuốn sách đáng đọc.

Trước khi trở thành một nhà văn nhiều người biết đến, Nguyễn Việt Hà học kinh tế, rồi về làm cho cán bộ Phòng Trả tiền Quốc tế của một nhà băng tại Hà Nội. Năm 1999, khi Thời cơ của Chúa có mặt trên thị trường, cả nhà băng nơi anh làm việc không bạn nào mảy may nghi ngờ rằng, Cường “ngân hàng” (tên thật của Nguyễn Việt Hà) là tác giả của cuốn tiểu thuyết đang gây một luồng bàn cãi kinh hoàng trên tạp chí ở thời gian đó.

Cho tới năm 2002, tác giả được chọn lựa là gương mặt nhà văn điển hình, mời tham gia một chuyến giao lưu văn học tại Mỹ. Nguyễn Việt Hà là một trong những khuôn mặt tiêu biểu của bức ảnh văn học tiến bộ của Việt Nam, với phổ thông những cuốn sách nổi trội như Thời cơ của Chúa, Ba ngôi của người, Khải huyền muộn… 

Nhà thơ Phong Việt: 'Tôi làm cho thơ trong lúc dầu sôi lửa bỏng'

Nếu người khác giải tỏa bít tất tay bằng việc đi bộ, nghe nhạc, xem clip hài… thì Phong Việt lựa chọn viết thơ. Theo anh, đó chính là cách thức xoa dịu tinh thần tốt nhất.

Thời cơ của Chúa của Nguyễn Việt Hà Cơ hội của Chúa Nguyễn Việt Hà


Tham khảo thêm: tin tức mới nhất

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét