Với công tác rà phá bom, mìn và các nguyên liệu nổ sót lại sau chiến tranh, những nữ viên chức trẻ tuổi của công trình Renew - NPA đang góp phần hồi sinh mảnh đất Quảng Trị.
“Bà con xem xét, chúng tôi sẵn sàng hủy nổ nguyên liệu nổ cực kỳ nguy hiểm. Yêu cầu bà con ở cách thức xa 200 m, tậu nơi ẩn náu an ninh…”, lời cảnh báo được lặp lại phổ biến lần, dồn dập vang khắp cánh đồng bình yên ổn thôn Hà My (Triệu Hòa, Triệu Phong, Quảng Trị).
Rộng rãi cư dân vội quay đầu, đạp xe về phía trái lại hay mua nhà dân nấp tạm thời khi họ tới gần khu vực gian nguy.
3…2…1… Sau hiệu lệnh vang to của người đội trưởng là tiếng nổ đinh tai của đạn M79, khói xám phủ kín đáo một góc ruộng.
Việc hủy nổ chấm dứt, Hoàng Thị Ngọc Anh lại cầm chiếc loa tay, đi dọc đoạn đường thôn, công bố với cư dân là đã hết nguy khốn. Đây là công việc hàng ngày của nữ viên chức y tế thuộc đội xử lý bom mìn lưu động, dự án Renew - NPA.
9X rà phá bom mìn
Ở tuổi 25, Ngọc Anh đã có 2 năm tham gia đội rà phá bom, mìn. Là y sĩ đa khoa, cô chuyên cung cấp y tế và kiêm bổn phận rải dây điện hỏa để đội trưởng kích nổ khi phát hiện vật liệu nổ.
Nữ y sĩ chia sớt khi còn bé dại, thấy những nhân viên của các đội rà phá bom, mìn khiến nhiệm vụ ở nơi mái ấm bản thân mình sinh sống, chị đã mong muốn được khiến công việc giống họ.
 |
| Ngọc Anh rải dây điện hỏa để đội trưởng kích nổ vật liệu nổ. Ảnh: Hoàng Như. |
“Tôi hình thành khi nước nhà tự do nên không hiểu được tầm nguy nan trực tiếp của bom, mìn, vật liệu nổ. Dĩ nhiên, có đa số tai nạn đã xảy ra làm phổ quát người chết và bị thương vì phế truất liệu chiến tranh còn sót lại. Vấn đề đó làm cho tôi hiểu rằng công tác của bản thân sẽ góp phần làm tinh khiết quê hương”, nữ y sĩ 9X bộc bạch.
Cùng đến thôn Hà My làm nhiệm vụ hôm đó là đội dò hỏi phi khoa học. Cô gái độc nhất của đội này là Nguyễn Thị Thu Vân (25 tuổi). Khác với vẻ dịu dàng, e dè của Ngọc Anh, Vân có hiệ tượng rắn rỏi, tự tin.
Một mình đi sâu tham gia thôn, Vân tham gia từng nhà dân để hỏi về những nơi họ biết hay nghi có bom, mìn. Những ghi chép của cô sẽ giúp xác định vị trí của nguyên liệu nổ để lập phương thức giải quyết.
 |
| Đồ họa: Phượng Nguyễn. |
Vân cho nhân thức mỗi ngày, cô có thể đi 1-2 thôn, chạm chán khoảng 20-30 người để tích lũy thông tin. Những chuyến đi tiếp xúc với cư dân tương tự khiến cho cô biết và nắm bắt được tai nạn bom, mìn đã gây ra rất nhiều tình cảnh thương tâm.
Nữ viên chức kể có trường hợp cả mái ấm gặp nạn, không bạn nào sinh tồn. Hay trường hợp chết cả mẹ lẫn con khi cuốc đất, để lại người bà già yếu… Vậy nên, khi một nguyên liệu nổ được xử lý, Vân cảm thấy rất hạnh phúc.
Cô gái 25 tuổi thổ lộ những nơi cô từng tới, đa phần cư dân đều thân mật, chu đáo đón tiếp, giải đáp vì nhân thức mục đích công việc của đội. Dĩ nhiên, ở đa dạng nơi, người dân vẫn dè mức độ, họ sợ bị... lừa nên không chịu san sẻ. Khi đó, Vân phải nhẫn nại, xúc tiếp rộng rãi lần để họ nắm bắt và tạo dựng lòng.
Theo Vân, bà đỡ nặng nhọc và nguy nan hơn những nhân viên khiến nhiệm vụ rà nguyên liệu nổ - công việc tiếp xúc thường xuyên với phế liệu chiến tranh.
“Viên chức rà nguyên liệu nổ phải đối diện với nguy nan thường trực. Họ trực tiếp đưa xẻng xuống đất, tiếp xúc với bom, mìn. Chỉ rủi ro chạm tham gia là tai nạn xảy ra”, Vân nói.
Vân thanh minh sự ra đi của người đội trưởng đội điều tra kỹ thuật Ngô Thiện Khiết khi đang làm nhiệm vụ cách đây hơn một năm luôn khiến cho chị và những đồng nghiệp sợ hãi. Kinh nghiệm lâu năm hay sự cẩn trọng đã không cứu được người đội trưởng kỳ cựu. Nhãi giới giữa sống và chết chỉ cách thức nhau trong tấc gang, dựa vào may xui xẻo.
Khi chiến tranh hoàn thành năm 1975, hàng triệu tấn bom, đạn chưa nổ còn nằm tản mác khắp quốc gia. Những người như Vân, Ngọc Anh hiểu rõ việc Quảng Trị là tỉnh chịu ảnh hưởng nặng vật nài nhất với gần 84% quy mô đất bị ô nhiễm bom, mìn, vật liệu nổ - gấp 4 lần mức bình quân cả nước.
 |
| Thu Vân thu thập tin tức trong khoảng người dân. Ảnh: Hoàng Như. |
Đối mặt tử thần
11h, giữa cái nắng gay gắt của ngày cuối hạ, nhìn từ đoạn đường mòn, đa dạng bóng người lấp ló, ẩn hiện sau những thân cây mọc thưa thớt trên triền cát trải rộng của thôn Linh Chiểu (Triệu Sơn, Triệu Phong, Quảng Trị).
Lại gần, môi trường bị giễu cợt ngự bởi tiếng rò rò của máy rà kim loại. Những người yếu tố khiển chúng mặc đồng phục bảo hộ, đầu đội mũ, gương mặt bịt kín đáo bởi khăn che, không thể đoán được giới tính. Hoàn toàn im re, họ lừ đừ rãi đưa máy rà trên khu vực đã định.
Bỗng dưng, phá tan môi trường bình yên là tiếng kêu chói tai của máy rà khi phát hiện vật thể đáng nghi trong lòng đất, đó có thể là bom, mìn hay bất kỳ phế liệu chiến tranh nguy hiểm nào.
Những nhân viên rà bom, mìn của đội dò xét kỹ thuật trở nên lập cập, họ gấp rút rời bỏ khu vực nguy hại để đội trưởng khiến các thao tác khắc ghi, xác định trước khi nguyên liệu nổ được túa gỡ. chậm tiến độ cũng là thời gian nghỉ trưa của cả đội (11-12h).
Túa bỏ mũ và khăn che, những khuôn mặt hình thành, họ đều khá trẻ. Cả đội hơn 15 người, chỉ có 3 thanh nữ. Những cô gái rà bom, mìn rụt rè và kiệm lời hơn hẳn. Khi được hỏi về công tác khó khăn, nguy hại, họ thường ngập ngừng rồi chỉ cười trừ. Những câu chuyện đời sống khiến cho họ linh động hơn.
 |
| Những viên chức Renew - NPA dùng máy rà kim khí rà phế liệu chiến tranh trên bãi đất trống. Ảnh: Duy Hiếu. |
Một ngày của người mẹ trẻ Nguyễn Thị Thu Trang (23 tuổi) mở đầu từ 4h30. Trang dậy sớm để vỗ về con, cho ốm đỡ nhớ hơi mẹ khi chị đi khiến một mạch đến tối. Sau đó, cô quét dọn nhà và chuẩn bị bữa trưa mang theo để ăn cùng đồng nghiệp. Trang bảo đa dạng hôm đi làm cho sâu tham gia rừng, nếu như không mang cơm theo, sẽ không có gì để ăn.
Sau khi làm cho dứt việc nhà, Trang tới văn phòng để kịp cùng đồng nghiệp sẵn sàng công cụ rồi phát xuất đến hiện trường lúc 6h30. Tùy từng hiện trường mà quy mô rà của cả đội khác nhau mỗi ngày.
Trang và những đồng nghiệp của chính mình làm cho việc không kể thời tiết. Dù trời nắng gay gắt trên nền cát rát bỏng hay mưa xối xả, bùn ngập chân, cô và đồng nghiệp vẫn lặng lẽ rà bom, mìn trên từng tấc đất quê hương.
Người thiếu nữ trẻ tuổi san sẻ thời gian đầu khi chưa quen công tác, cô cảm thấy khá sợ hãi, có tí chút sốt ruột. Tuy nhiên, chỉ sau một thời điểm quen với công việc, cô không cảm thấy thấp thỏm hay buông xuôi trước những gian truân. Trang bảo hiện tại, cô luôn cảm thấy yêu công việc đã chọn lựa bởi nó mang rộng rãi ý nghĩa.
Yêu và muốn góp sức cho công tác đặc biệt này bởi nó mang phổ biến ý nghĩa cũng là lời chia sẻ của phổ biến nữ đồng nghiệp của Trang. Họ tâm niệm rằng nếu những người gắn bó đa dạng năm với công việc như họ sờn, không làm thì liệu ai sẽ là người giúp tẩy sạch sẽ truất phế liệu chiến tranh khỏi mảnh đất này.
 |
| Chị Khánh (trái) và Trang (phải) nghỉ dưỡng sau phổ biến giờ làm cho việc. Ảnh: Duy Hiếu. |
Chị Nguyễn Hồng Khánh (27 tuổi), đội dò hỏi khoa học, tâm can chị khiến cho công việc này để hiến đâng cho tổ quốc và cư dân. Việc rà phá truất phế liệu chiến tranh sẽ giúp người địa phương được an ninh và không còn lo âu.
"Tôi kì vọng những công trình như thế này được kéo dài để giúp tậu hết truất phế liệu chiến tranh trên quê hương chính mình", Khánh san sớt.
Hàng ngày, những nữ nhân viên của công trình Renew - NPA như Khánh, Trang, Vân, Ngọc Anh cùng phổ thông đồng nghiệp vẫn rong ruổi trên các đường quê Quảng Trị để góp phần xử lý phế liệu chiến tranh. Khánh tỏ bày chị xác định rằng nhân tố cần thiết nằm ở việc bản thân có cố gắng hay không khi đối diện với những gian nan, khắc nghiệt trong khoảng công tác, tự nhiên...
“Tôi hình thành ở mảnh đất Quảng Trị đầy nắng gió nên đã quá quen với sự khắc nghiệt của nó. Vì thế, tôi chẳng phải cảm thấy công việc này gian truân hay vất vả, những vấn đề đó đã biến thành lề thói rồi”, Khánh cười tươi, làn da trắng ửng đỏ dưới bóng nắng.
Hơn 40 năm trước, ngay khi chiến tranh vừa hoàn thành, Quảng Trị đã mở chiến dịch rà phá bom, mìn, vận động gần 3.000 người. Trong giai đoạn rà phá, phổ quát người đã thiệt mạng, có ngày, số thương vong khi làm nhiệm vụ lên tới 15-17 người.
Bên cạnh cố gắng của địa phương, trong khoảng năm 1996, Quảng Trị được Chính phủ chuẩn y phù hợp tác với các công ty quốc tế, công ty phi chính phủ nước ngoài thi hành các công trình giải quyết hậu quả bom mìn sau chiến tranh.
Hơn 20 năm qua, các chương trình, dự án này đã rà sạch trên 11.000 ha đất bị ô nhiễm nặng, di dời và phá hủy trên 430.000 loại bom, mìn.
Hồi sinh vùng đất chết Quảng Trị: Trận chiến đầy máu và nước mắtĐôi tay lật bật vuốt từng cành đót để khiến chổi, người nam nhi mất đa dạng nội tạng trong cơ thể chia sớt gần 30 năm về trước, vì buồn bã và túng bấn nên ông mới quyên sinh đi cưa bom. |
những cô gái phá bom thời bình 20/10 ngày đàn bà Việt Nam Quảng Trị bom mìn rà phá bom mìn những cô gái tuổi 20 đi phá bom thời bình phá bom truất phế liệu chiến tranh tai nạn bom mìn
Xem nhiều hơn: tin tức mới nhất
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét