Fidel Castro và mối quan hệ với các đại văn hào

Ngoài việc là một trong những lãnh đạo tác động nhất thế kỷ 20, cựu lãnh tụ Cuba Fidel Castro còn là một người đọc thông thái và có quan hệ với phổ biến văn hào của nhân loại.

“Tôi sẽ biến thành nhà văn tham gia kiếp sau”, Fidel Castro từng nói với đại văn hào người Colombia Garcia Marquez tương tự. Còn trong 90 năm thế cuộc vừa kết thúc của bản thân mình, Castro nhiều lần được nhắc đến cùng những danh tiếng lớn nhất của văn học thế giới.

90 năm không lẻ loi

Giữa Castro và Marquez thật sự có tình bạn, một tình bạn lâu năm. Năm 1977, Marquez biểu đạt Castro là “người con trai lịch thiệp nhất tôi từng biết” trong khi Castro xem bạn bản thân là “con người quyền lực nhất Mỹ Latin”.

Họ gặp mặt nhau lần đầu tiên năm 1956, nhưng không biến thành bạn bè cho đến gần 10 năm sau đó khi Marquez công bố cuốn tiểu thuyết kinh điển Trăm năm cô đơn, theo Literary Hub.

Giữa Castro và Marquez là một tình bạn đẹp.

Mối quan hệ này đã trở thành đề tài cho nhiều sử gia. Trong cuốn sách Fidel & Gabo: A Portrait of the Legendary Friendship Between Fidel Castro and Gabriel Garcia Marquez (trợ thì dịch: Fidel và Gabo: Chân dung Tình bạn huyền thoại của Fidel Castro và Gabriel Garcia Marquez), hai tác giả Angel Esteban và Stephanie Panichelli kể rằng Marquez thậm chí đã để Castro đọc bản thảo của bản thân mình trước đi in.

Marquez từng kể về Castro như một “người đọc rất hoàn hảo với khả năng dồn vào một chỗ đáng quá bất ngờ. Trong toàn bộ cuốn sách ông ấy đã đọc, Castro nhanh lẹ sắm ra tranh chấp giữa các trang… Người ta sẽ nhìn thấy Castro rất yêu thích văn chương, ông ấy rất dễ chịu khi sống giữa văn học, và rất thích tự viết các bài phát biểu của chính mình”.

“Có một lần, ông ấy đã nói với một tẹo khổ cực, ‘tôi sẽ trở thành nhà văn tham gia kiếp sau’”, Marquez kể lại.

Nhà văn người Colombia cũng cho nhân thức “giữa chúng tôi là một tình bạn của những người tri thức” khi nói về mối quan hệ với lãnh tụ Cuba.

Marquez từng có một số lời chỉ trích đối với Castro, nhưng nhìn phổ biến ông vẫn là một người bạn và người ủng hộ lâu năm của lãnh tụ Cuba. Mối quan hệ này thậm chí khiến cho ông bị thoái thác visa tham gia Mỹ, cho tới thời cựu tổng thống Bill Clinton. Trong buổi ăn tối với Clinton năm 1996, Marquez đã nói với tổng thống Mỹ: “Ví như anh và Fidel có thể mặt đối mặt nhau, thì sẽ không còn điều gì”, Al Jazzera dẫn lại.

Marquez tắt hơi ngày 27/4/2014. Nhà nước Cuba lên tiếng cựu lãnh tụ Fidel Castro cảm thấy “cực khổ” và “mất mát trước sự ra đi của một người bạn”.

Một lần ra biển cùng Hemingway

Trong 20 năm gần cuối của đời bản thân, Ernest Hemingway đã sống xen kẽ giữa Cuba, Mỹ và châu Âu. Cũng chính giang sơn này đã tạo cảm hứng cho ông viết nên Ông già và biển cả, với hero chính là một lão ngư người Cuba. Tuy nhiên, nước nhà Cuba mà Hemingway đã sống không phải Cuba dưới thời Castro. Nhà văn người Mỹ rời đi 1 năm sau khi Cách mạng Cuba thành công và cũng 1 năm trước khi ông tự tử.

Mối quan hệ của lãnh tụ Castro và nhà văn người Mỹ được phổ quát sử gia lưu ý, vì bên cạnh Castro và người nhân vật Che Guevara, ở Cuba ít có anh hùng nào được tôn sùng phổ quát như Hemingway.

Jacobo Timerman, một nhà báo người Argentina, từng viết: “Dù yếu tố đó chưa từng được viết rõ ra, du khách tới Cuba thường có cảm nghĩ Hemingway ủng hộ Fidel Castro và ông là một phần của cuộc cách mạng. Sự thật là… nhà nước Cuba chưa từng báo cáo gì về mối quan hệ của Castro và Hemingway”, theo New Yorker.

Hemingway và Fidel. Ảnh: tư liệu.

Theo biên chép của Timerman, lần gặp gỡ mặt độc nhất vô nhị của Castro và Hemingway là trong cuộc thi câu cá tháng 5/1960. Đây là cuộc thi được tổ chức thường niên từ thập niên 1950 và Hemingway đã thắng 3 năm trước tiên, tên ông sau đó được đặt cho cuộc tranh tài này.

“Có hầu hết hình ảnh được chụp lại trong dịp đó, nhưng những lời họ nói với nhau không có gì đáng để ý, chỉ những câu phố giao lịch sự”, Timerman mô tả.

Dù tình bạn của lãnh tụ Cuba và nhà văn Mỹ có thể chưa từng tồn tại, nó vẫn tạo thêm sức lôi cuốn cho tổ quốc Cuba và trở thành nguồn ngẫu hứng cho phổ thông văn nghệ sĩ khác. Bức ảnh Hemingway trao chiếc cúp vô địch cuộc thi câu cá cho Castro về sau được thi sĩ người Mỹ John Updike biểu đạt trong bài thơ của bản thân mình là “kỳ lạ không tả nổi”, kỳ lạ như cảnh tượng “Shakespeare trao giải Nướng bánh lý tưởng cho Nữ vương Elizabeth vậy”.

Pablo Neruda: Trong khoảng người hâm mộ tới kẻ ‘phản bội’

Ngoài việc khiến cho nhà văn, Pablo Neruda còn là đảng viên đảng Cộng sản Chile, một người hâm mộ Castro nói riêng và Cuba nói bình thường. Năm 1959, khi cách mệnh Cuba vừa thắng lợi, Neruda đến Venezuela để nghe bài phát kéo dài 4 tiếng liên tiếp của Castro. Nhà văn kể rằng những lời của Castro khiến ông nhận ra “một kỷ nguyên mới đã mở đầu cho Mỹ Latin”.

Nhà văn Chile Pablo Neruda.

Ngoài việc kể về cuộc gặp mặt với Castro bằng giọng đầy trìu mến, năm 1960, ông xuất bản một tuyển tập thơ với bài thơ Fidel Castro.

Đến năm 1977, Neruda đến Mỹ. Chuyến đi của ông chọc giận các lãnh đạo Cuba. Một lực lượng tri thức Cuba, được cho là theo lệnh của Castro, thông báo một bức thư lên án nhà văn người Chile đã bội phản hoàn hảo của bản thân mình và cấu kết với quân thù.

Nhà văn người Chile nghĩ là Castro đã có điều không bằng lòng với ông từ trước, nên mới dẫn tới việc ông ra lệnh viết bức thư kia. Nhị năm sau đó, Neruda được mời trở lại Cuba, nhưng ông từ chối và không bao giờ đến Cuba nữa.

Video Lãnh tụ Fidel Castro trong ký ức người dân Việt Nam Nhiều người địa phương Việt Nam từng chạm mặt vị anh hùng dân tộc Cuba Fidel Castro cảm thấy đau khổ và xúc động khi hay tin ông từ trần.

Fidel Castro và các đại văn hào Fidel Castro Garcia Marquez Ernest Hemingway Pablo Neruda

Xem tại: tin tức mới nhất