Sản lượng vượt nhu chuồng xí thụ trong nước nhưng biện pháp xuất khẩu lại không thể thi hành được bởi ximăng vietnam đang chịu có hại trong cuộc khó khăn về giá làm cho các nhà đóng hộp nội địa loay hoay chưa tậu ra lối thoát.
Người lao động bốc xếp ximăng xuất khẩu tại cảng Thị Nại. (Ảnh: Viết Ý/TTXVN)
Sau khi Nghị định số 100/2016/NĐ-CP pháp luật cụ thể và chỉ dẫn chấp hành một số vấn đề của Luật sửa đổi, bổ sung vài yếu tố của Luật Thuế giá trị ngày càng tăng, Luật Thuế tiêu thụ khác lạ và Luật Quản lý thuế và Nghị định số 122/2016/NĐ-CP về Biểu thuế xuất khẩu, biểu thuế du nhập giảm giá, danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối, thuế hỗn phù hợp, thuế nhập cảng ngoài hạn ngạch thuế quan lần lượt có hiệu lực trong khoảng 1/7 và 1/9/2017 thì xuất khẩu ximăng đích thực gặp khó khăn.
Theo các pháp luật tại 2 Nghị định này thì item xuất khẩu là hàng hóa được chế biến từ khoáng sản tài nguyên, cộng với chi phí năng lượng chiếm trong khoảng 51% giá bán làm hàng hóa trở lên sẽ được xếp tham gia đối tượng không được khấu trừ thuế Gía trị tăng thêm đầu tham gia. Áp theo pháp luật này, các sản phẩm ximăng xuất khẩu sẽ bị áp mức thuế suất 5%. Điều này có thể khiến cho giảm sức khó khăn của ximăng vietnam.
Ông Nai lưng Việt Thắng - Tổng Giám đốc Tổng công ty ximăng Việt Nam (Vicem) kiếm được xét, liên tiếp trong mấy năm trở lại đây, xuất khẩu ximăng sụt giảm không chỉ về khối lượng mà còn cả về giá xuất khẩu. Năm 2014, giá xuất khẩu FOB clinker chao đảo 38-40 USD/tấn, ximăng vào khoảng 55 đô la/tấn và tiếp diễn lao dốc trong các năm kế tiếp.
Từ giữa năm 2016, giá xuất khẩu vật phẩm ximăng tiếp diễn giảm khoảng 10 đô la Mỹ/tấn so với cuối năm 2015. Hiện giá xuất khẩu FOB clinker nghiêng ngả khoảng 30 USD/tấn, giảm 20-25% so với năm 2014.
Trong khi đó, nếu như tính toán theo qui định mới thì chi tiêu xuất khẩu có thể tăng lên 4,5 đô la Mỹ cho một tấn clinker (theo giá FOB bình quân 30 đô la Mỹ/tấn) và tăng 7,5 USD/tấn ximăng (tính theo giá FOB bình quân 50 đô la/tấn). Với giá bán này thì ximăng vn không thể cạnh tranh nếu như xuất khẩu.
Một vài đơn vị cũng đưa ra tính toán, trong năm 2016, ngành ximăng xuất khẩu khoảng 15 triệu tấn item, bao gồm cả ximăng và clinker với tổng chi phí tăng khoảng 82,7 triệu USD.
Ước tính giá trị xuất khẩu thu về 556 triệu đô la. Với mức thuế suất 5% thì Nhà nước sẽ thu được 27,8 triệu đô la Mỹ, thấp hơn đa dạng so với mức chi tiêu mà các doanh nghiệp phải dành.
Tiến sỹ Nguyễn Quang Cung - Chủ toạ Hiệp hội ximăng vietnam cho rằng, chủ trương của Chính phủ theo Quyết định 1469/QÐ-TTg đến năm 2030, ximăng và clinker Việt Nam cần xuất khẩu từ 20% đến 30% tổng công suất mỗi năm nhưng việc tăng chi tiêu xuất khẩu lại khiến cho giảm sức khó khăn của sản phẩm này.
Như vậy, sức ép lực xuất khẩu sẽ dội ngược quay về tiêu thụ trong nước và đa dạng doanh nghiệp ximăng sẽ phải xong đóng chai hoặc vỡ nợ có thể xảy ra. Khi đó, cả nhì mục đích là tiết kiệm tài nguyên tài nguyên trong ximăng xuất khẩu và tăng thu ngân sách đều không đạt được - ông Cung phân tách.
Năm 2016, tổng công suất kiến tạo các dây chuyền sản xuất ximăng của Việt Nam đạt 88 triệu tấn và tiêu thụ ở mức 75 triệu tấn. Tổng công suất kiến tạo của Việt Nam tới hết năm 2020 là 93-95 triệu tấn và có thể đạt 130 triệu tấn tham gia năm 2030. Thế nhưng, đến hết năm 2018 tiếp tục có thêm 20 triệu tấn ximăng cung ra thị trường đưa nguồn cung sản lượng tới hết năm 2020 đạt con số 108 triệu tấn.
Với đà lớn mạnh được xem là khả quan như bây chừ thì lượng ximăng tiêu thụ mỗi năm cũng chỉ tăng được trong khoảng 4%-6%, tính cả xuất khẩu - tương đương mức tăng 3-4,5 triệu tấn/năm. Như vậy, đến năm 2020, mức tiêu thụ dự báo cũng chỉ đạt trong khoảng 78-93 triệu tấn và ngành nghề ximăng vẫn thừa 15 triệu tấn so với công suất thiết kế.
Hoạt động mua bán tiêu thụ ximăng nội địa vẫn tiếp diễn theo quy luật “thừa Bắc thiếu Nam.” Hàng năm, tiêu thụ ximăng tại phía Nam chiếm giữ khoảng 42% thị phần nội địa, tương đương 25 triệu tấn nhưng công suất của các nhà máy và trạm nghiền tại khu vực này chỉ vào khoảng 15 triệu tấn. Thế nên, việc tiến công thuế xuất khẩu sẽ không gây vô ích cho các công ty phía Nam vì chủ đạo là tiêu thụ trong nước. Trong khi đó, sức ép được dự báo sẽ dồn gánh nặng lên các công ty chế biến ximăng phía Bắc và miền Trung kể trong khoảng năm 2017 - các chuyên gia đạo báo.
Bình chọn về tiềm năng xuất khẩu, ông Cung cho hay, Việt Nam chẳng thể khó khăn với Trung Quốc, Thái Lan hay ngay như Nhật Bản - một giang sơn mới gia nhập hoạt động mua bán xuất khẩu ximăng. TQuốc hiện đạt tổng công suất thiết kế 2,5 tỷ tấn và trong khoảng năm 2014 họ đã dư thừa tới 700 triệu tấn ximăng.
Riêng con số dôi thừa này đã gấp 10 lần tổng công suất kiến tạo của vietnam. Năm 2015, nước hàng xóm này vẫn dôi thừa khoảng 600 triệu tấn ximăng, gấp 7,5 lần tổng công suất kiến tạo của Việt Nam.
Để khắc phục sản lượng dôi thừa này, TQuốc đã đẩy mạnh chế độ xuất khẩu giá rẻ. Đây cũng là một trong những xuất xứ có tác động mạnh khỏe tới thị phần trên bạn dạng đồ xuất khẩu ximăng và khiến cho hoạt động mua bán xuất hàng của Việt Nam bị thu nhỏ.
Ngoài Trung Quốc, Việt Nam còn phải cạnh tranh với Ấn Độ và Thái Lan. Nhưng hiện sản lượng xuất khẩu ximăng của vietnam sụt giảm rõ rệt, năm 2014 là 20 triệu tấn - đứng nhất nhì thế giới nhưng đến năm 2015 chỉ còn 16,2 triệu tấn và năm 2016 là 15 triệu tấn.
Cùng đó, vài nước trong ASEAN hiện đang tiếp diễn đầu tư phát hành ximăng. Đơn cử như trước đó Indonesia là nước du nhập phổ thông ximăng, clinker của vietnam nhưng nay đã vươn lên xuất khẩu mặt hàng này và dự định trong khoảng năm 2017 sẽ xuất khẩu trên 3 triệu tấn mỗi năm.
Bức ảnh toàn cảnh về hoạt động đóng chai của ximăng đang rơi vào gam màu xám. Theo ông Cung, Hiệp hội đang cùng với đơn vị sắm và ứng dụng các biện pháp để giảm tỷ lệ sử dụng khoáng sản tài nguyên trên đầu tấn ximăng để nâng cao năng lực khó khăn, hạ thấp giá thành và tăng đóng góp cho ngân sách nhà nước.
Tất nhiên, các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này vẫn đang mong chờ được “giãn” thời hạn ứng dụng các quy định mới có ảnh hưởng trực tiếp đến xuất khẩu ximăng.
Xem nhiều hơn: máy bơm công nghiệp
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét